Thổn thức men rượu dừa

Xứ dừa này còn nổi danh với món rượu mới, đó là rượu dừa. Nghe qua đã thấy lạ, xưa nay chỉ thấy dừa uống nước, bánh kẹo từ dừa, cơm dừa nạo, thạch dừa chứ chưa bao giờ nghe dừa nấu rượu, ấy thế mà người dân xứ dừa Bến Tre lại nghĩ ra món độc đáo này, thật không gì là không thể với bàn tay khối óc của người Việt ta.

Thổn thức men rượu dừa

Chưa biết loại thức uống này có ngon hay không, nhưng có người nếm qua một lần đã nhận xét về rượu dừa như sau: “Không phiêu du như rượu cần, không cay nồng như Bàu Đá, không chan chát mặn ngọt như rượu táo mèo, rượu dừa có hương của đất, của người, của cây dừa quê đến độ đậm đà. Uống rượu dừa không phải để say men mà để say lòng, một cái gì đó phảng phất nhưng đầy dư vị.”Là một thức uống lạ, nên hẳn cách chế biến cũng không bình thường như bao loại rượu khác. Khi tìm hiểu kỹ, chúng ta mới thấy để làm được một “bình rượu” dừa không phải đơn giản, nó đòi hỏi sự khéo léo, kinh nghiệm và cả sự kiên nhẫn đợi chờ của người thợ chế rượu. Khó nhất là khâu chọn dừa, ở Bến Tre có rất nhiều loại dừa để người làm rượu lựa chọn, nào là dừa ta trái to, cùi dày, nhiều nước, dừa xiêm trái nhỏ, cơm mỏng nhưng nước ngọt sắc, dừa dứa giống như dừa xiêm nhưng nước và cùi lại có mùi thơm rất riêng khiến thực khách gần xa say mê dù giá rất cao… Nếu chọn dừa ta thì phải dùng những trái mới già tới, vì già quá sẽ hôi dầu, rượu mất ngon, cùi phải dày trắng đều, không bị “trăng ăn” bên trong, nước dừa còn độ ngọt cay chứ không phải ngọt hôi mùi dầu dừa, nếu nước dừa ngọt mà có mùi hôi dầu thì chứng tỏ nó đã quá già hoặc đã bị hỏng bên trong cùi, làm rượu sẽ hỏng hoặc mất ngon. Để vừa uống, người ta thường chọn những trái sau khi đã lột lớp vỏ xơ bên ngoài mà trọng lượng còn lại trên dưới 1,5kg.

Trước khi vào men, lớp vỏ sừng bên ngoài của trái dừa được đưa vào máy đánh bóng để làm sạch lớp xơ, đệ lộ ra bề mặt đen nâu sáng bóng, trên đó người thợ khéo tay còn khắc họa thêm nhiều họa tiết về phong cảnh xứ dừa trông rất đẹp mắt. Chính vì vậy, mỗi bầu rượu dừa không chỉ là thức uống lạ, mà còn là tác phẩm mỹ nghệ đối với du khách mỗi khi đến vùng đất này.

Men rượu dừa không có gì đặc biệt. Người ta vẫn sử dụng loại men rượu gạo truyền thống, nghiền thành bột mịn, ủ với cơm nếp cái cho thành rượu rồi dùng nước đó bơm vào quả dừa theo một lỗ nhỏ được khoét ở phần đỉnh của quả dừa, sau đó bịt kín lại và xếp quả dừa vào nơi ít ánh sáng, mát. Quả dừa cần thời gian lên men từ hai đến ba tuần mới có thể thưởng thức được. Quá trình lên men rượu được xem là thành công khi rượu dừa đạt được màu trắng ngà nhưng vẫn có độ trong nhất định, không quá lạt, không đắng hoặc có mùi lạ. Về mặt vị giác, rượu nếm vào phải có cảm giác ngòn ngọt, man mát nơi đầu lưỡi, khi nuốt vào sâu trong cổ họng thì để lại cái hơi men nồng dịu, thanh mát, êm êm, đặc biệt rượu phải có hương thơm đặc trưng của cơm dừa của giống dừa được chọn làm rượu.

Làm rượu dừa theo cách này là phổ biến và sản phẩm ra lò được khách ưa chuộng nhất. Tuy nhiên, còn một cách khác để làm rượu dừa, đó là sau khi chọn được dừa ưng ý, người ta bổ ra lấy nước lược sạch, rồi pha thêm men rượu nếp vào ủ sau khoảng vài tuần, chất dịch lên men này được cho vào nồi nấu như nấu rượu gạo để chưng lấy rượu. Sản xuất theo cách này nồng độ rượu sẽ cao hơn, nên khi uống cũng gắt hơn mà hương vị thơm ngọt của nước dừa cũng đã phai nhạt rất nhiều so với cách ủ men tự nhiên. Có lẽ chính vì vậy mà phổ biến nhất hiện nay trong các phương pháp ủ rượu dừa vẫn là cách thứ nhất, dù cách này rất tốn thời gian và cho sản lượng không cao, nhưng bù lại nó giữ được phần tinh túy nhất của món đồ uống này.

Đây là loại rượu có nồng độ cồn rất thấp, lại bổ mát, nên rất phù hợp với mọi người, bất kể là nam hay nữ. Nếu không muốn uống nhiều, ta có thể chọn những bầu nhỏ, vốn là những trái dừa xiêm. Ngược lại, ta có thể chọn những bầu lớn để uống cho thỏa thích. Dân xứ dừa có ba kiểu thưởng thức món rượu này đó là uống ngay khi ủ xong, ướp lạnh rồi uống và hâm nóng trước khi uống. Mỗi cách có cái hay riêng của nó. Uống ngay sẽ cho bạn cảm nhận hết được hương vị nguyên bản mà chất men kết hợp với nước cũng như cơm bên trong quả dừa tạo ra sau quá trình lên men. Uống nóng thích hợp cho những ngày mưa lạnh, giúp cho ta ấm bụng và cảm giác nồng nàn của men rượu cũng tăng lên. Ướp lạnh sẽ biến món đồ uống có cồn này trở thành một thứ nước giải khát mát lạnh và lâng lâng trong những ngày hè oi bức. Cánh chị em thì thích uống rượu dừa với đá, vừa giải khát mà vừa có cái cảm giác được lâng lâng say, nhẹ nhàng bay bổng, hơn nữa lại còn làm cho làn da đẹp hồng hào khác lạ.

Gọi là rượu, nhưng rượu dừa chẳng mảy may làm ai say vì nó, chỉ có chút cảm giác lâng lâng khoan khoái trong người uống, đủ để cho ta quên mà vẫn nhớ, quên cái mệt nhọc của những giờ rong ruổi để đến với xứ dừa bình dị và mến khách, và nhớ cái dư vị ngọt ngào nồng thắm mà rượu dừa để lại trong ta khi đã chia xa. Vậy nên, có dịp về Bến Tre, bạn nhớ đừng quên ghé vào hàng quán nào đó gọi cho mình một bầu con con, rồi nằm dưới bóng dừa rợp mát, đong đưa cánh võng, ngửa cổ húp từng ngụm rượu dừa rồi ngắm trời xanh chao nghiêng trong tiếng ru rì rào của gió qua những tàu lá dừa cao vút, cảm giác ấy nếu bỏ lỡ ta sẽ uổng phí cả chuyến đi.